Japon Manga Tarihi: Antik Sanattan Modern Japon Çizgi Roman Kültürüne
Manga Ne Zaman Başladı?
Eğer bana “Manga kültürü kaç yıldır var?” gibi sorular soracak olursanız, buna bazılarının cevabı mangaların 1950’lerde başladığı yönünde olacaktır fakat yapılan araştırmalar sonucu birçok tarihçi, manga köklerinin Japon tarihinin derinliklerine dayandığını savunmaktadır. Bunu tam olarak anlamak için Japonya’nın erken dönem görsel hikâye anlatımı yöntemlerine bakmamız gerekmektedir.
Ukiyo-e: Japon Manga’sının Kökeni
Ukiyo-e veya “yüzen dünyanın resimleri”, Edo Dönemi’nde (1603 – 1868) ortaya çıkmış olup, bu ahşap baskılar, güzellik, doğa ve günlük yaşamı şehirlerde betimlemekte kullanılıyordu. Ukiyo-e baskıları, günlük yaşamın detaylarını yukarıdan bakış açısıyla gösteriyordu. Bu da popüler görsel hikâye anlatımının başlangıcı olarak sayılmasına sebep oldu.
Hokusai’nin Manga’sı: İlk Japon Çizgi Romanı
Ünlü sanatçı Katsushika Hokusai’nin kaleme almış olduğu “Hokusai Manga” adlı kitap serisi sayesinde “Manga” terimi insanlar arasında popülerleşmiş oldu. Bu manga, içerik olarak çeşitli çizimlerden oluşan ve sanatçılar için bir referans olan bir koleksiyondu. Bu eserler, anlatıya dayalı olmaktan ziyade karışık eskizler koleksiyonuydu.
Manga’nın Modern Japon Çizgi Romanlarının Doğuşu
Meiji Dönemi’nde Manga’ya Batılı Etkiler
Japonya’nın modernleşmesi ve dolayısıyla modern manganın doğuşu, Meiji dönemine (1868-1912) dayanır. Bu dönemde Japonya, yüzyıllık izolasyonun ardından Batı etkilerine kapılarını açtı. Feodal sistem sona erdi ve ulusal bir eğitim sistemi kuruldu. Bu yeni eğitim sistemi okur yazarlığın artmasına ve basılı medyaya ilginin çoğalmasına katkıda bulundu.
Erken Dönem Manga Dergileri
İlk manga dergisi olan “Eshinbun Nipponchi”, 1874’te Kanagaki Robun ve Kawanabe Kyōsai tarafından yaratıldı. Bu dergi yalnızca üç sayı yayımlanmış olmasına rağmen, diğer yayınlar için yolu açtı. Takip eden yıllarda “Kisho Shimbun”, “Marumaru Chinbun” ve “Garakuta Chinpo” gibi dergiler yayımlandı.
Manga’nın II. Dünya Savaşı Sonrası Devrimi
Osamu Tezuka: Japon Manga’nın Babası
Modern manga, savaş sonrası Japonya’da popüler ve ekonomik bir eğlence biçimi haline geldi. Osamu Tezuka, manga dünyasına sinematik anlatım tarzını getirdi ve birçok manga sanatçısı tarafından benimsendi. Tezuka, Astro Boy gibi birçok ikonik karakterle Japon pop kültürünün temel taşlarından biri oldu.
Modern Manga Kültürünün Yükselişi
1960’lardan 1980’lere kadar olan dönem, manga için Altın Çağ olarak kabul edilir. Çünkü bu dönemde manga kültürü popüler kültüre yakalanmış, Japon toplumunun ötesine geçerek uluslararası bir fenomen haline gelmiştir. Bu dönemin gerçekleşmesinin en büyük sebebi ise Doraemon, Akira, Dragon Ball gibi ünlü manga serilerinin yazılıp çizilmesiydi.
Manga’nın Dünya Çapında Popülerleşmesi
Mangaların batı ülkelerinde popüler olmasının bir büyük sebebi de o zamanlar çıkan mangaların anime adaptasyonlarıydı. Bunlar sadece batının mangalardan haberdar olmasını değil, Japon kültürü hakkında bilgi edinmelerini de sağladı.